Büyükada 'Gladyatör'lere emanet

Gladyatör böcekler, başta kızılçam olmak üzere çok sayıda ağaç türüne zarar veren Çam Kese Böceği ile mücadele edecek.

Büyükada Orman İşletme Şefliği Merkezi'nde laboratuvar ortamında çoğaltılan yaklaşık 10 bin ''gladyatör böcek'', başta kızılçam olmak üzere çok sayıda ağaç türüne zarar veren Çam Kese Böceği'nin imha edilmesi ve ekolojik dengenin sağlanması amacıyla Adalar'daki orman alanlarına bırakıldı.

İstanbul Orman Bölge Müdürü İbrahim Çiftçi, yaptığı açıklamada, Çam Kese Böceği popülasyonunun, küresel iklim değişikliğinin de etkisiyle son yıllarda geniş alanlara yayılma eğilimi gösterdiğini ancak gerekli ekolojik denge çalışmalarına vaktinde ilaçlanarak önlem alındığını söyledi.

Çiftçi, bilim adamları tarafından yapılan çalışmalar değerlendirilerek, pilot bölgelerde Çam Kese Böceği'yle mücadele için ''gladyatör böcek'' üretimiyle ilgili deneme uygulamalarına başlandığını anlattı.

Adalar Kültür Derneği Yönetim Kurulu üyelerinin girişimiyle ilk olarak 2003 yılında Eski Orman Kampı'nda ''Gladyatör böcek'' adı verilen ''Calosoma Sycophanta L.'' üretiminin gerçekleştirildiğini ifade eden Çiftçi, bu çalışmaya daha sonra 2004-2005 yıllarında İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü'nde kurulan laboratuvarda, 2006 yılından bu yana da Büyükada da kurulan laboratuvarda devam edildiğini belirtti.

Çiftçi, Büyükada Orman İşletme Şefliği Merkezi'ndeki laboratuvar kurulduğu günden bu güne, 70 bin adet ''gladyatör böcek'' üretildiğini söyledi.

Önceki yıl, Avcılar ve Uğur Mumcu ormanları için de ''gladyatör böcek'' ürettiklerini ancak belediyelerin ilaçlama yapmaları nedeniyle bu bölgeler için artık üretim gerçekleştirmediklerini anlatan Çiftçi, ''gladyatör böceklerin'' yalnızca Büyükada, Heybeliada ve Burgazada'daki orman alanlarına ekolojik dengenin sağlanması amacıyla bırakıldığını dile getirdi.

Çiftçi, ''gladyatör böceklerin'' üretim maliyetlerinin yıllık 20 bin TL olduğunu belirtti.

BİLİMSEL OLARAK KANITLANDI

Çiftçi, Prof. Dr. Mehmet Kanat ile Prof. Dr. Torul Mol tarafından yararlılığı 2000 yılında kanıtlanan bu yöntemin, Büyükada ormanlarındaki Çam Kese Böcekleri'ne karşı uygulandığını anlattı.

Büyükada Orman İşletme Şefliği Merkezi'ndeki laboratuvarda üretimine devam edilen ''gladyatör böcekler''in, 22 derece sıcaklık ve 60-65 nem derecesindeki ortamda, ormandan toplanan Çam Kese Böcekleri'yle beslendiğini aktaran Çiftçi, aşırı derecede iştahlı olan ''gladyatör böcekler''in, devamlı çiftleşerek günde 1-2 yumurta bıraktığını, yumurtaların laborantlar tarafından toplanarak özel kaplarda kuluçkaya alındığını belirtti.

Kuluçka döneminin birkaç gün sürdüğünü anlatan Çiftçi, kuluçkadan çıkan yavru böceklerin, tek tek seçilerek özel kaplara alındığını ve beslenmeye başlandığını, bir müddet beslenen yavrular birkaç santimetre büyüklüğe eriştiğinde ormanlara transfer edildiğini söyledi.

Büyükada da 2007 yılında başlatılan diğer yöntemle, yumurta paraziti sinekler yardımıyla Çam Kese Böcekleri'nin yumurtalarının parazitlendiğini ifade eden Çiftçi, toplanan yumurta koçanlarının adacıklarda ve orman boşluklarında biriktirildiğini, Çam Kese Böceği yumurtalarının, parazit sinek ''Anastatus bifasciatus L.' tarafından parazitlenerek popülasyonunun artmasının önlendiğini belirtti.

Yapılan bu uygulamalarla, Çam Kese Böceği'nin yer altı ve yer üstü rezervleri azaltılarak, doğal dengenin sağlandığını belirten Çiftçi, bu uygulamalar başladığından bugüne kadar, Adalar'da orman alanları ve yakın yerlerde her türlü ilaçlamanın orman idaresi tarafından yasaklandığını ifade etti.

Kimyasal ve biyolojik ilaçlamaların yapılmaması sayesinde, tüm uygulamaların başarılı olmasının sağlandığını dile getiren Çiftçi, bu yöntemlerin kombineli olarak kullanılması sayesinde, Adalar'daki kızılçam ormanlarının kurtarıldığını, günümüzde özellikle Büyükada ve Heybeliada ormanlarında Çam Kese Böceği popülasyonunun en az seviyeye indiğini kaydetti.

AĞAÇLARI FOTOSENTEZ YAPAMAZ HALE GETİRİYOR

Çam ağaçları üzerindeki beyaz ve pamuksu keseleriyle kendini belli eden Çam Kese Böcekleri, çam yapraklarıyla besleniyor. Çam Kese Böceği beslenirken yaprağı azalan ağaçlar, özellikle ilkbahar dönemine rastlayan bu dönemde fotosentez yapamadığından büyümesi duruyor.

Üst üste birkaç yıl bu böceğin tahribatına uğrayan ağaçlarda, boy büyümesi geriliyor ve hacim kaybı oluşuyor. Çam Kese Böceği'nin yoğun ve arka arkaya birkaç yıl devam eden tahribatı, ağacı zayıf düşürüyor.

Başta kızılçam olmak üzere karaçam, sarıçam, fıstık çamı gibi çam türleri ile Toros sediri ve bazen de boylu ardıçlarda büyüme kaybına yol açarken, ağaçların ölmesine neden olan diğer böceklerin arız olmasına olanak sağlıyor.