Yatırım teşvikleri, KOBİ’lere yönelik destekler, vergi borçlarının yapılandırılması, ticaretin düzenlenmesi ve yasalar açısından önemli adımların atıldığı 2016’nın ardından 2017’de de bir kısım düzenlemelerin yürürlüğe girmesi bakımından önemli değişiklikler yaşanacak.

Çoğu 1 Ocak 2017’den itibaren yürürlüğe giren yeni düzenlemelerin bir kısmı kanun, bir kısmı da yönetmeliklerle yapıldı. Düzenlemelerin önemli bir kısmı taciri ilgilendiriyor. İşte bu yıl yürürlüğe giren yenilikler:

KAREKODLU ÇEK ŞART

Ticari hayatın en önemli ödeme ve finansman araçlarından biri haline gelen çekte yeni bir döneme girildi. Geçen yıl birçok bankanın kullanmaya başladığı karekodlu çek uygulaması 1 Ocak’tan itibaren zorunlu oldu. Buna ilişkin düzenleme 9 Ağustos 2016’da Resmi Gazete’de yayımlanan kanunda yer aldı. Çek üzerindeki karekodun mobil cihazlar ile okutulmasıyla elde edilen Findeks Karekodlu Çek Raporu sayesinde; çek yaprağının doğruluğuna ve keşidecinin ödeme geçmişine dair detaylı bilgilere anında ulaşılabiliyor. Bankalar artık yeni çek defteri talebinde bulunanlara karekodlu çek verecek.

BES’TE OTOMATİK KATILIM

Tasarrufların artırılması ve yatırım finansmanının desteklenmesi için teşvik edilen Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) zorunlu hale getirildi. Geçen yıl yapılan düzenlemeye göre 1 Ocak’tan itibaren 6 milyon çalışan otomatik katılım uygulamasıyla BES’e girdi. Kanun, 45 yaş altı herkese BES’e girmeyi zorunlu kılıyor. Ancak çalışanlar, dilerse iki ay sonra sistemden çıkabilecek. Bireysel emeklilik şirketinin seçilmesi ve çalışanların kayıtlarının yapılması işverenin yükümlülüğünde. Çalışan katkısı ise prime esas kazancının yüzde 3’üne karşılık gelen tutar. Çalışan, dilerse bu miktarı artırabiliyor.

Sistemden ilk üç yıl içinde çıkanlar devlet katkısı alamıyor. Kayıt ve ödemeler için sorumluluğu olan işverenin maddi katkısı/kesintisi söz konusu değil.

40 MESLEKTE BELGE ŞART

Mesleki Yeterlilik Kurumu Mesleki Yeterlilik Belgesi Zorunluluğu Getirilen Mesleklere İlişkin Tebliğ, 25 Mayıs 2015 tarihli ve 29366 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu kapsamda söz konusu tebliğ ile birçok meslekte MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi zorunlu hale getirildi.

40 meslek için yeterlilik zorunluluğu 26 Mayıs 2016 tarihinde başladı. Ancak özellikle inşaat sektöründe çalışanların çok önemli bir kısmının söz konusu mesleki yeterlilik belgesine sahip olmaması nedeniyle çalışma hayatında önemli sıkıntılara sebebiyet verilebileceği değerlendirildi.

Bu doğrultuda, 1 Ocak 2017 tarihine kadar işverenlerin çalışanlarını belgelendirmeleri gerekiyor. Yeni yıldan itibaren yapılacak teftişlerde iş müfettişleri tarafından MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi zorunluluğu bulunan 40 meslekte belgesiz çalışanlar için işverenlere, her bir çalışan için 500 TL idari para cezası uygulanacak. 24 Mart 2017’den itibaren de 8 meslekte belgesiz çalışanlar için işverenlere idari para cezaları uygulamasına başlanacak.

VERGİ KREDİ KARTIYLA

Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından yürütülen çalışma ile her türlü idari para cezaları, ücret ve gelir kazançları yeni dönemde bankacılık sistemi üzerinden yapılacak. Böylece devlet mükelleflerden direkt tahsilat yerine muhatap bankalar olacak. Kamunun işlemlerinde nakit paranın kaldırılmasına yönelik çalışmalar bu yıl hızlandırılacak. GİB kaynaklarından alınan bilgiye göre, hemen her ödemenin sistemden yapılması planlanıyor. Hatta bu şekilde ödemede indirim de düşünülüyor. Nakit para yerine kart ya da elektronik bankacılık tercih edilmesi halinde yüzde 0.25 gibi oranlardan başlamak üzere indirim yapılması teklifi tartışılıyor.

TAŞINIR REHNİNDE YENİ DÖNEM

Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu 1 Ocak’ta yürürlüğe girdi.

EMLAK VERGİSİ HESABI

Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliği’ne göre, 2016 yılı ve önceki yıllarda mükellef olanların 2017 yılına ait emlak vergi değerlerinin hesabı, 2016 yılı vergi değerlerinin, bu yıla ait yeniden değerleme oranı olan yüzde 3.83 artırılarak bulunacak.

Öte yandan Vergi Usul Kanunu Genel Tebli̇ği’ne göre, Vergi Usul Kanunu’nun ilgili maddelerinde yer alıp 2016 yılında uygulanan had ve tutarlar da yeniden değerleme oranında artırıldı.

Ayrıca, Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ ile de indirimli orana tabi işlemler nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen KDV tutarının iade konusu yapılamayacak kısmıyla ilgili sınır, 2017 yılı için 21 bin 400 liraya yükseltildi.

TAKLİT ÜRETENE HAPİS VAR

Sınai Mülkiyet Kanunu Tasarısı TBMM’de kabul edildi. Kanun metni 23 Aralık 2016’da Resmi Gazete’de yayımlandı. Kanuna göre Türk Patent Enstitüsü’nün adı Türk Patent ve Marka Kurumu olacak. Başkasına ait marka hakkına iktibas veya iltibas suretiyle tecavüz ederek mal üreten, satan, ticari amaçla satın alan, nakleden veya depolayan kişilere 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve 20 bin güne kadar adli para cezası verilecek. Marka koruması olduğunu belirten işareti, mal veya ambalaj üzerinden yetkisi olmadan kaldıran kişi, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezasına çarptırılacak. Kanun ayrıca nelerin nasıl tescil edilebileceğine ilişkin yenilikçi ve önemli hükümler içeriyor. Coğrafi İşaret ve Geleneksel Ürün Adı başvurusuna ilişkin hükümler de kanun kapsamında yer alıyor.

VERGİ VE HARÇLAR YÜZDE 3.83 ARTTI

Bazı vergi ve harçlar, Maliye Bakanlığı’nın 2017 yılı için yüzde 3.83 olarak belirlediği yeniden değerleme oranında artırıldı. Bunlar arasında motorlu taşıtlar vergisi önde geliyor. 1-3 yaş grubunda yer alan ve motor silindir hacmi 1300 santimetreküpe kadar olan otomobillerin 623 lira olan motorlu taşıtlar vergisi, yılbaşında 646 liraya çıktı. Aynı yaş grubundaki motor silindir hacmi 1301 santimetreküp ile 1600 santimetreküp arasındaki otomobillerin vergisi de 997 liradan bin 35 liraya yükseldi.

Damga vergisindeki maktu tutarları yıllık gelir vergisi beyannamelerindeki damga vergisi 51.4 lira oldu. Bu miktar, makbuz senetlerinde 17.8 lira oldu.

EHLİYET VE PASAPORT

Harçlar Kanunu Genel Tebliği’ne göre, 1 yıllık pasaport harcı 163.3 liradan 175.5 liraya, iki yıllıklarda ise 266.4 liradan 286.4 liraya çıktı. A sınıfı sürücü belgesi harcı 143.7 lira olarak belirlenirken, bu tutar B sınıfı sürücü belgesi harçlarında 433.1 lira olarak uygulanacak.

GELİR VERGİSİNDE YENİ DİLİMLER

Gelir vergisine tabi gelirlerin vergilendirilmesinde esas alınan tarife, 2017 takvim yılı gelirlerinin vergilendirilmesinde esas alınmak üzere yeniden belirlendi. Buna göre, 13 bin liraya kadar yüzde 15, 30 bin liranın 13 bin lirası için bin 950 lira, fazlası yüzde 20, 70 bin liranın 30 bin lirası için 5 bin 350 lira (ücret gelirlerinde 110 bin liranın 30 bin lirası için 5 bin 350 lira), fazlası yüzde 27, 70 bin liradan fazlasının 70 bin lirası için 16 bin 150 lira, (ücret gelirlerinde 110 bin liradan fazlasının 110 bin lirası için 26 bin 950 lira), fazlası yüzde 35 olarak belirlendi.